Bella Rosenfeld
Data i miejsce urodzenia | |
---|---|
Data i miejsce śmierci | |
Zawód, zajęcie |
pisarka |
Bella Rosenfeld Chagall, ros. Бэлла Розенфельд-Шагал (ur. 15 listopada 1895 w Witebsku, zm. 2 września 1944 w stanie Nowy Jork) – pisarka pochodzenia żydowskiego z Białorusi, pierwsza żona malarza Marca Chagalla.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Urodziła się w zamożnej chasydzkiej[1] rodzinie jubilera Szmula Noego i Ałty Rosenfeldów. Była najmłodszym z ośmiorga dzieci[2]. Uczyła się w gimnazjum żeńskim Aleksiejewskiej, gdzie opanowała język francuski i niemiecki. Wysokie wyniki w nauce zaowocowały srebrnym medalem, co dało jej szansę na dalsze kształcenie. Studiowała na Wydziale Filozoficzno-Historycznym Uniwersytetu w Petersburgu. Specjalizowała się w rosyjskiej literaturze, studiowała psychologię, logikę, historię filozofii. Uczęszczała też na zajęcia aktorskie w studiu Stanisławskiego. Współpracowała z moskiewską gazetą „Jutro Rosji”. W listopadzie 1913 zdała egzaminy maturalne, w lutym 1914 obroniła pracę dyplomową i uzyskała dyplom[3].
W 1909 poznała Marca Chagalla. Miała być to miłość od pierwszego wejrzenia. Pomimo sprzeciwów rodziny Belli, po latach utrzymywania kontaktu korespondencyjnego, pobrali się w 1915. Zamieszkali w Witebsku, następnie w Petersburgu. Bella zarzuciła karierę akademicką i aktorską, by oddać się wychowaniu córki Idy, którą urodziła w 1916. Dwa lata później rodzina wróciła do Witebska. Następnie przenieśli się do Moskwy, w 1923 do Paryża. Rodzina podróżowała po Francji w związku z wystawami malarza. W 1931 Bella i Marc spędzili czas w Palestynie. W 1941 małżonkowie zdecydowali się na ucieczkę do Stanów Zjednoczonych[3].
W 1922 Bella zredagowała i przetłumaczyła autobiografię męża z rosyjskiego na francuski (Ma Vie, 1931; ang. tłum., My Life, 1960). We Francji w 1939 napisała w jidysz Brenendike Likht[1]. Praca została opublikowana po angielsku w 1946 jako Burning Lights. Córka Ida przetłumaczyła teksty z jidysz na francuski, a mąż Belli zrobił ilustracje i napisał posłowie[3]. Do pisania w jidysz skłoniły Bellę wizyty w Palestynie w 1931 i Wilnie w 1935[1].
Bella zmarła z powodu infekcji bakteryjnej gardła albo, co bardziej prawdopodobne, cukrzycy. Komitet Żydowskich Pisarzy, Artystów i Naukowców zorganizował w Carnegie Hall wieczór jej poświęcony. Wzięło w nim udział około 200 przyjaciół i znajomych rodziny[3].
Bella była najważniejszą muzą Marca Chagalla, bohaterką wielu jego obrazów[4].
Prace
[edytuj | edytuj kod]- First Encounter, ISBN 0-8052-3768-2
- The Burning Lights, ISBN 0-930395-26-3
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c Bella Rosenfeld Chagall [online], www.jewishvirtuallibrary.org [dostęp 2022-01-05] .
- ↑ Bella Rosenfeld Chagall [online], www.dziennikteatralny.pl [dostęp 2022-01-05] .
- ↑ a b c d Rita Lozinskaya , Love story in paintings: Marc Chagall and Bella Rosenfeld [online], Arthive, 10 listopada 2019 [dostęp 2022-01-05] .
- ↑ Artystyczne muzy: Bella Rosenfeld | wykład online [online], cam.waw.pl [dostęp 2022-01-05] (pol.).
- ISNI: 0000000108586745
- VIAF: 76313186
- LCCN: n50036127
- GND: 118519972
- NDL: 00512469
- BnF: 11895857x
- SUDOC: 026775778
- NLA: 35200218
- NKC: jo20010084651
- NTA: 070790647
- BIBSYS: 90227435
- CiNii: DA08729540
- Open Library: OL534721A
- PLWABN: 9810581044905606
- NUKAT: n98042011
- J9U: 987007259783305171
- LNB: 000046045
- BLBNB: 000156953
- Amerykańscy pisarze
- Białoruscy pisarze
- Pisarze jidysz
- Absolwenci Petersburskiego Uniwersytetu Państwowego
- Białoruscy tłumacze
- Ludzie związani z Witebskiem
- Ludzie związani z Witebskiem (Imperium Rosyjskie)
- Białoruscy Żydzi
- Rosyjscy Żydzi
- Amerykanie pochodzenia żydowskiego
- Muzy (biografie kobiet)
- Urodzeni w 1895
- Zmarli w 1944
- Modelki i modele (sztuka)